علم و سرگذشت آن تالیف بیل برایسون

کتاب علم و سرگذشت آن تالیف بیل برایسون و ترجمه‌ی مجید عمیق که توسط انتشارات محراب‌قلم منتشر شده است، نسخه ساده‌شده‌ی (مخاطب کودکان و نوجوانان) از کتاب[1] دیگر همین نویسنده است، که تماما به همین سبک و موضوع، البته برای مخاطبان بزرگسال نوشته شده است و توسط انتشارات مازیار با عنوان «تاریخچه تقریبا همه چیز» ترجمه و منتشر شده است.

کتاب پرسش‌های به غایت اساسی را موضوع خود قرار داده‌ است و ای کاش تنها به لذت ادراک و تحیر در مورد این پرسش‌ها بسنده می‌کرد و سعی در پاسخ‌گویی به آنها بر مبنای حدسیات و فرضیات دانشمندان نمی‌کرد. نویسنده در واقع سیر آفرینش و خلقت را از انفجار بزرگ تا تکامل! بشر پی می‌گیرید. اندیشه جاری در کتاب پاسخ‌گویی علمی و یا به کمک گزاره‌های علمی، به سوالات اساسی بشر –مبدا آفرینش کیهان، خلقت عالم و منشا حیات و وجود انسان و غیره- است.

سبک نگارش و روایت نویسنده بسیار جذاب و بدیع است. کتاب دارای فصول متعدد می‌باشد که تمامی با دقت انتخاب شده‌اند تا در خدمت القای اندیشه نویسنده باشند. القای این اندیشه که تمام چیزی‌هایی که دانشمندان گفته‌اند، درست و عین واقعیت است و تنها اندکی چیز مانده است که نمی‌دانیم و البته آن چیزها که نمی‌دانیم چیز مهمی نیستند و خدشه‌ای در نتیجه‌گیری ما وارد نمی‌کند؛ در کتاب به فراوانی وجود دارد.[2]

کار از آنجایی خراب می‌شود که از صفحه 121 به بعد نویسنده می‌نویسد «چگونه همه این چیز‌ها به «ما» منجر می‌شود؟» و از این نقطه به بعد از تمامی فصول و توضیحات قبلی و بعدی استفاده می‌شود تا بحث‌های تکامل انسان و منشا حیات مطرح شود.[3]

مطالب علمی زیاد و با کیفیت خوبی در کتاب وجود دارد ولی زهری در بیان و گزینش و البته در نتیجه‌گیری آن وجود دارد که کودک و نوجوان در مواجه با آن بدون سلاح است.

برای خواننده‌ی کودک و نوجوان که بیانات و عبارات دانشمندان را واقعیت مسلم و غیرقابل خدشه می‌پندارد و ابزار لازم انتقادی در جهت نقد اندیشه‌های علمی و استدلال‌های مبتنی بر آن را ندارد، بیان جذاب و سیر مطالب کتاب بسیار شبه‌برانگیز است.

در مجموع برای مخاطب کودک و نوجوان توصیه نمی‌شود.



[1] A Short History of Nearly Everything, Bill Bryson

[2] ص8 پاراگراف آخر- ص9 «تا اواخر دهه‌ی 1970...»- ص11سطر21-ص14 و 15- ص83 پارگراف آخر- ص112و113

[3] ص124 و 12- ص130 تا 133 – ص152تا159